Vịnh Vân Phong nằm ở huyện Vạn Ninh và huyện Ninh Hòa cách thành phố Nha Trang chừng 80 km về hướng Bắc. Vân phong có khí hậu tương đối ôn hòa, cảnh quan môi trường đẹp, là nơi có tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái, là nơi có điều kiện lý tưởng để phát triển kinh tế thủy sản,... Việc phát triển tất yếu sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực đến môi trường nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Hiện nay, các số liệu, thông tin liên quan đến quy hoạch và quản lý môi trường trong lưu vực do nhiều cơ quan, đơn vị khác nhau quản lý đã gây nhiều khó khăn và tốn kém trong việc sử dụng và cập nhật. Do đó, đề tài “Xây dựng cơ sở dữ liệu các yếu tố môi trường và quy hoạch vịnh Vân Phong” sẽ đáp ứng được nhu cầu thực tiễn đề ra.

1. Đặt vấn đề xây dựng công cụ quản lý dữ liệu môi trường vịnh Vân Phong

Vịnh Vân Phong là nơi được Thủ Tướng Chính Phủ Phan Văn Khải ký quyết định phê duyệt “Quy hoạch khu kinh tế Vịnh Vân Phong đến năm 2020” vào ngày 11-03-2005. Ngoài ra Vịnh Vân Phong còn là nơi du lịch nổi tiếng của tỉnh Khánh Hòa nói riêng và của Việt Nam nói chung. Trong Quy hoạch Khu kinh tế Vân Phong, huyện Vạn Ninh (tỉnh Khánh Hòa) đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đây sẽ là Khu kinh tế tổng hợp, trong đó Cảng trung chuyển Container quốc tế giữ vai trò chủ đạo, kết hợp phát triển kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực, gồm du lịch, công nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản và các ngành kinh tế khác. Có thể xem đây là khâu đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế miền Trung nói riêng và Chương trình phát triển kinh tế biển Việt Nam nói chung.

Việc phát triển khu kinh tế tổng hợp nhằm mục đích phát triển kinh tế phải đi đôi với việc bảo vệ môi trường vùng ven biển. Vì vậy việc quản lý các nhân tố môi trường trở nên quan trọng và cấp bách. Trong bối cảnh thế giới hướng đến một thế giới số, một thế giới công nghệ thông tin thì việc kết hợp giữa môi trường với công nghệ thông tin và công nghệ GIS sẽ giúp giải quyết được bài toán quản lý và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên do Vịnh Vân Phong mang lại.

Do vậy việc xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu thống nhất gắn kết với công nghệ GIS để quản lý chất lượng môi trường và các dự án kinh tế là rất cần thiết. Hệ thống sẽ đáp ứng việc truy xuất dữ liệu dễ dàng, lưu trữ phục vụ cho mục đích nghiên cứu, phân tích, đánh giá và dự báo tác động môi trường nhằm quản lý dễ dàng, tiết kiệm thời gian và chi phí.